Is pauzeren ook werken?
T werkt bij vennootschap A. De werkuren lopen van 6u s morgens tot 18u s
avonds. s Middags gaat T met 2 collegas naar de refter; hij bukt zich om
borden te nemen uit het onderste schap, maar maakt een verkeerde beweging en
zijn rug blokkeert. T werkt de dag nog verder af, maar de s nachts meldt hij
zich bij de spoedgevallendienst. Een kleine week later blijkt dat hij een hernia
heeft opgelopen.
De werkgever en zijn arbeidsongevallenverzekeraar weigeren om deze gebeurtenis
als een arbeidsongeval te aanvaarden, omdat het geen plotselinge gebeurtenis was
die in de tijd of ruimte kon afgebakend worden.
Naar de arbeidsrechtbank in Luik
Ook voor de arbeidsrechtbank stelt de werkgever dat er geen plotselinge
gebeurtenis is die de hernia heeft veroorzaakt. En zelfs als we zouden aannemen
dat de rug blokkeerde tijdens het bukken in de refter, dan nog kan dat het
gevolg zijn van een pathologie die reeds eerder bestond en die zich pas geuit
heeft op het ogenblik dat de medewerker zich bukte.
De arbeidsrechtbank in Luik herneemt de algemene principes van een
arbeidsongeval:
er moet een plotselinge gebeurtenis zijn (dit wordt erg soepel ingevuld: het
vaak voorover buigen kan als een plotselinge gebeurtenis gekwalificeerd
worden);
die een verwonding veroorzaakt; en
die zich tijdens de uitvoering van de overeenkomst voordoet.
De bewijslast voor deze elementen ligt bij het slachtoffer van het ongeval. Als
de elementen bewezen worden, dan ontstaan er 2 wettelijke vermoedens:
als het bestaan van een plotselinge gebeurtenis en een verwonding worden
vastgesteld, wordt de verwonding vermoed door het ongeval te zijn ontstaan, tot
het tegendeel bewezen is; en
een ongeval dat zich tijdens de uitvoering van de arbeidsovereenkomst voordoet,
wordt vermoed zich voorgedaan te hebben als gevolg van de uitvoering van die
arbeidsovereenkomst, tot het tegendeel is bewezen.
Tijdens de pauze
De rechtbank herneemt wat Cassatie hierover al oordeelde in 1978: een
arbeidsongeval vereist dat het ongeval tijdens de uitvoering van de
arbeidsovereenkomst gebeurde, en niet noodzakelijk tijdens het werk.
Ongevallen tijdens de lunchpauze worden ook als arbeidsongevallen beschouwd als
kan beweerd worden dat de werknemer tijdens de pauze onder het virtuele gezag
van zijn werkgever bleef.
Dat is het geval als het ongeval zich in de
onmiddellijke omgeving van de werkplek voordeed en op voorwaarde dat de
betrokkene bezig was met activiteiten die tot een normaal gebruik van de
rusttijd behoren. Dat is het geval als de arbeider gewond raakt tijdens het
knutselen in de werkplaats of tijdens het voetballen op het fabrieksterrein.
De rechtbank van Luik concludeert dat er sprake is van een arbeidsongeval: de plotse gebeurtenis (het bukken) leidde tot een verwonding (de hernia) tijdens het werk.
De werkgever kan enkel aan zijn aansprakelijkheid ontsnappen als hij kan aantonen dat de hernia uitsluitend het gevolg is van een toestand die zich voordeed vóór de plotselinge gebeurtenis (bijvoorbeeld: de werknemer had de hernia opgelopen tijdens het sporten vóór hij of zij naar het kantoor kwam) of dat het ongeval werd veroorzaakt werd doordat de getroffene persoonlijke bezigheden verrichte die buiten de normale besteding van de rusttijd vallen.
Dat laatste is een feitenkwestie, die beoordeeld moet worden door de rechter.
Zoals hierboven reeds gesteld, wordt voetballen tijdens de pauze niet als
abnormaal gezien, maar er is rechtspraak die het herstellen van de eigen wagen
tijdens de middagpauze of shoppen wél als een abnormale activiteit
beschouwt..